За 2023 год павялічылася колькасць асоб, якія пацярпелі ад укусаў кляшчамі, у параўнанні з 2022 годам, калі ў арганізацыі аховы здароўя (далей АЗ) г. Брэста і Брэсцкага раёна звярнуўся 1361 жыхар з укусамі кляшчоў, з іх 907 дзяцей (66,4 %) ( за 2022 г. – 935, з іх – 598 дзяцей (63,8 %).Укусы абцугамі рэгістраваліся пры наведванні прыгарадных лясоў, берагоў р. дзяцей ад ліку ўсіх укушаных абцугамі.
За апошнія 2 гады застаюцца высокімі паказчыкі інфіцыраванасці кляшчоў, знятых з людзей, вірусам клешчавога энцэфаліту (далей – КЭ) і бактэрыямі Лайм-барэліёзу (далей – ЛБ), даследаванні праводзіліся ў лабараторыі ДУ «Брэсцкі абласны ЦГЭіГЗ». Так у 2023 г. 0,3% ад даследаваных кляшчоў былі заражаныя вірусам КЭ (у 2022 - 0,6%), а - бактэрыямі ЛБ у 2023 г. 51,9%. (у 2022 г. - 45,4%). Абцугі з'яўляюцца пераносчыкамі ўзбуджальнікаў інфекцыйных захворванняў такіх як, КЭ, ЛБ, анаплазмоз, эрліхіёз, сыпны клешчавы тыф, зваротны клешчавы тыф, тулярэмія, бабезіёз і іншых.
У 2023 годзе ў г. Брэсце і Брэсцкім раёне ўкусы кляшчоў былі прычынай захворвання ў 16 выпадках КЭ, у тым ліку 1 выпадак у дзіцяці 11 гадоў і 15 выпадкаў у дарослых жыхароў, а таксама ў 151 выпадку ЛБ, у тым ліку 19 у дзяцей да 14 гадоў (у 2022 г. - у 8 выпадках КЭ і ў 123 выпадках ЛБ).
У 2022 г. 4 выпадкі КЭ з 12 былі звязаны з ужываннем сырога казінага малака дарослымі жыхарамі г. Брэста, набытага ў жыхароў вёсак Збірагі і Заказка Брэсцкага раёна. У сувязі з гэтым, перад ужываннем сырое малако коз і кароў з красавіка па кастрычнік неабходна падвяргаць кіпячэнню на працягу 2-3 хвілін.
У сувязі з ранняй актывізацыяй кляшчоў у прыродзе, з мэтай абароны ад іх і папярэджання захворвання на клешчавы інфекцыі, ДУ «Брэсцкі занальны цэнтр гігіены і эпідэміялогіі» рэкамендуе:
- пазбягайце наведванні месцаў магчымага пасялення кляшчоў. Абцугі не скачуць з дрэў, яны хаваюцца ў траве і пад ліставай подсцілам, паднімаюцца на невысокі хмызняк на вышыню 80-100 гл, чакаюць сваю ахвяру ўздоўж сцежак. Абцугі здольныя адчуваць пах жывёлы ці чалавека на адлегласці 15 метраў. Патрапіўшы на адзенне, яны не прысмоктваюцца маментальна. Паўтары - дзве гадзіны яны могуць поўзаць па целе ў пошуках найболей уразлівага месца для ўкусу. Праз кожныя 1-2 гадзіны ўважліва аглядайце сябе і сваё адзенне на наяўнасць кляшчоў пасля кожнага выхаду на тэрыторыі, заселеныя абцугамі.
- пры наведванні лясоў і берагоў вадаёмаў месцы для адпачынку лепш выбіраць у хваёвым лесе з пяшчанай глебай або на сонечных палянах, пазбаўленых травяністай расліннасці (кляшчы няўтульна пачуваюцца пад прамымі сонечнымі прамянямі), апранаць адзежу, максімальна якая абараняе цела ад кляшчоў, галаўны ўбор, рэпеленты - сродкі, якія адпужваюць кляшчоў, якія можна набыць у аптэках і ў гандлёвай сетцы. Рэпелентамі апрацоўваецца адзенне, пры іх выкарыстанні неабходна строга кіравацца рэкамендацыямі вытворцы.
- для барацьбы з абцугамі найбольш эфектыўна правядзенне санітарна-прафілактычных мерапрыемстваў такіх як, своечасовае выкошванне травы, уборка леташняй лістоты, уборка ламачча, прарэджванне хмызнякоў, уборка звалак і навал смецця ў парках і скверах, на дваровых тэрыторыях, дачных участках, правядзенне сістэма радзей 2-х разоў у год) вясной і восенню мерапрыемстваў па барацьбе з грызунамі, правядзенне апрацоўкі тэрыторый участкаў супраць абцугоў, дазволенымі інсектыцыдамі.
Спецыялістамі Брэсцкага занальнага ЦГіЭ ў 2023 годзе праведзена 183 акаралагічныя абследаванні месцаў масавага наведвання насельніцтвам, зон адпачынку, тэрыторый санаторыяў, арганізацый аховы здароўя, кругласутачных аздараўленчых лагераў дзяцей г. Брэста і Брэсцкага раёна, паркаў ("Воінаў - і" ), мемарыяльнага комплексу «Брэсцкая крэпасць - герой». Кляшчы былі знойдзены на 45 тэрыторыях.
Па рэкамендацыях Брэсцкага зонЦГіЭ на іх праведзены акарыцыдныя апрацоўкі аддзелам прафілактычнай дэзінфекцыі Брэсцкага зонЦГіЭ па дагаворах з прадпрыемствамі, установамі, арганізацыямі на плошчы 17,1 га.
Што рабіць, калі клешч усёткі прысмактаўся?
Першым чынам, неабходна выдаліць кляшча. Лепш, калі гэта зробіць урач-хірург або траўматолаг, для гэтага неабходна звяртацца ў любую арганізацыю аховы здароўя па месцы жыхарства. Кругласутачная дапамога пацярпелым ад укусаў абцугамі арганізавана ў траўматалагічных пунктах УАЗ "Брэсцкая цэнтральная гарадская бальніца", УАЗ "Брэсцкая гарадская бальніца хуткай медыцынскай дапамогі", УАЗ "Брэсцкая дзіцячая абласная бальніца", у прыёмных аддзяленнях УАЗ "Брэсцкая абласная клінічная бальніца", УАЗ гарадская бальніца №2», а таксама ва ўсіх амбулаторна-паліклінічных АЗ у гадзіны прыёму. Калі адсутнічае магчымасць для неадкладнага звароту ў арганізацыю аховы здароўя выдаліць кляшча можна і самастойна, выкарыстоўваючы пінцэт ці пятлю з баваўнянай ніткі. Пры выдаленні памятаеце аб мерах засцярогі - не бярыце кляшча голымі рукамі. Пры неспадзяваным раздушванні інфікаваны клешч можа праз микросадины на скуры заразіць Вас клешчавымі інфекцыямі. Пасля выдалення кляшча месца ўкусу апрацуйце любым антысептыкам.
У першыя гадзіны пасля выяўлення ўкусу абцугом неабходна абавязкова звярнуцца да лекара для прызначэння прафілактычнага лячэння, якое максімальна эфектыўна ў першыя 72 гадзіны пасля прысмоктвання кляшча. Калі на працягу месяца пасля ўкусу кляшча Вы адчулі змены ў самаадчуванні, адзначаеце падвышэнне тэмпературы, болі ў цягліцах, галаўныя болі ці якая павялічваецца чырвоная пляма на месцы прысмоктвання, то неабходна тэрмінова звярнуцца да лекара для абследавання, усталяванні дыягназу і прызначэнні лячэння.
Абараніцца ад КЭ можна з дапамогай прышчэпкі, супраць ЛБ вакцына не распрацавана. Лабараторнае даследаванне выдаленага кляшча - працэдура не абавязковая. Пры жаданні, выдаленага кляшча можна даследаваць у ДУ "Брэсцкі абласны цэнтр гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя". На платнай аснове праводзяцца даследаванні метадам ПЦР на наяўнасць узбуджальнікаў 4 клешчавы інфекцый (КЭ, ЛБ, анаплазмозу, эрліхіёзу). Даследаванню падлягаюць абцугі непашкоджаныя, без якія-небудзь старонніх прымешак, таму выдалены клешч павінен быць змешчаны ў чысты шчыльна зачынены флакон з вільготнай ватай, які можна захоўваць у халадзільніку. Даследаванне абцугоў з разарваным брушкам або фрагментаў абцугоў можа даць няправільны вынік. Прыём кляшчоў і выдача вынікаў ажыццяўляецца ў лабараторыі Брэсцкага абласнога ЦГЭіГЗ (г. Брэст, пл. Свабоды 9, 1-шы паверх), кантактны тэлефон (8 0162) 53 25 17. Кошт даследавання кляшчоў метадам ПЦР у Брэсцкім абласным ЦГЭіГЗ для грамадзян Рэспублікі Беларусь - 40,10 рублёў (пры прадастаўленні пашпарта), для не рэзідэнтаў Рэспублікі Беларусь - 85,20 рублёў.
Рэжым працы:
- панядзелак - пятніца з 8.30 да 12.30 і з 14.00 да 16.00, выдача вынікаў з 16.00 да 17.00;
- субота з 8.30 да 12.30;
- выходны - нядзеля і святочныя дні.
Для правядзення лабараторных даследаванняў кляшча неабходна прадаставіць матэрыял (клешча, знятага з пацярпелага), пашпарт, запоўніць заяву (дагавор), дакументы, якія пацвярджаюць ільготу. Пры атрыманні выніку - дакумент, які пацвярджае аплату.
Аплата праз аддзяленне банка:
BY49 АКВВ 3632 0000 0023 9100 0000 Банк:Ф-л 100 БОУ ААТ "ААБ Беларусбанк" г.Брэст код АКВВВY2Х УНП 200050587
Указваецца:- аплата за ПЦР - Прозвішча, імя
Аплата ў АРІП па кодзе паслугі: код паслугі: 1712912 № дагавора ПІБ, сума
Шлях аплаты па АРІП: Соц. абслугоўванне, ахова здароўя → ахова здароўя → санітарна-прафілактычныя цэнтры → Брэст→Брэсцкі абласны ЦГЭіГЗ → мед.паслугі→№ дамовы→ПІБ, сума - кошт паслугі 40 р. 10 да.
Асобным катэгорыям грамадзян праводзяцца лабараторныя даследаванні кляшча на Лайм-барэліёз метадам РНІФ (кантактны тэл.8 (033) 648 18 00): - са скідкай 30%: інвалідам I і II груп, дзецям ва ўзросце да 15 гадоў (пры прадастаўленні дакумента, пацверджанне узрост), цяжарным жанчынам, удзельнікам Вялікай Айчыннай вайны, інвалідам, баявых дзеянняў на тэрыторыі іншых дзяржаў, грамадзян, якія пацярпелі ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый (пры прадастаўленні дакумента, які пацвярджае права на льготнае атрыманне паслуг (копія пасведчання ўдзельніка ВАВ, інваліда) і г.д.).
Кошт даследавання на наяўнасць узбуджальнікаў Лайм-барэліёзу для грамадзян Рэспублікі Беларусь з улікам 30% скідкі - 12,23 рублёў.
Калі ад укусу абцугом пацярпеў Ваш сабака - звяртайцеся ў ветэрынарную службу - сабакі хварэюць піраплазмозам, але не хварэюць ЛБ і КЭ. Сродкі для абароны жывёл ад укусаў кляшчоў можна набыць у ветэрынарнай аптэцы.
Абараняйце сябе і хатніх жывёл ад укусаў абцугамі!
Па пытаннях прафілактыкі клешчавых інфекцый і абароны ад кляшчоў Вы можаце звяртацца ў Брэсцкі занальны ЦГіЭ па тэлефоне 20 49 05.
